rzeczownik nieżywotny
-
gofry, lody i hot-dogi23.09.200523.09.2005W Słowniku poprawnej polszczyzny PWN słowo gofr występuje jako „gofr (nie: gofer) m IV, DB. gofra”. Sjp.pwn.pl niczego nie mówi o bierniku gofra. Ja doszedłbym do wniosku, że jako rzeczownik nieżywotny powinien w bierniku przyjąć formę mianownika, tak jak wafel (gofr jest waflem) czy młotek (też m IV). W związku z powyższym bardzo proszę o udzielenie odpowiedzi: jem pyszny gofr, czy jem pysznego gofra? Jeśli poprawna jest forma gofra, to dlaczego akurat ten rzeczownik jest żywotny?
-
Instagram
1.12.202030.01.2020Dzień dobry,
moje pytanie dotyczy odmiany rzeczownika / nazwy własnej Instagram. Razi mnie popularna forma dopełniacza i biernika Instagrama (np. Nie mam dostępu do Instagrama, LubięInstagrama). W moim odczuciu powinno być w dopełniaczu Instagramu, w bierniku Instagram (odmiana jak telegram).
Bardzo proszę o wyjaśnienie, która forma jest poprawna.
Pozdrawiam
Ewa Likowska
-
Kłopotliwy biernik z końcówką -a5.11.20185.11.2018Szanowni Państwo,
wobec natarczywej mody zastępowania biernika dopełniaczem, albo inaczej, odmiany rzeczowników nieżywotnych jak żywotnych, co popełnił już Stefan Żeromski pisząc zapalił papierosa, mam pytanie dotyczące współczesnej poprawności: skomponował, wykonał, zagrał mazurek czy mazurka, marsz czy marsza, polonez czy poloneza? Podobnie jest z bananem: zjadłam (co?) banan czy (kogo? – o, zgrozo!) banana. Poproszę kotlet czy kotleta?
Z poważaniem
Janina Stadnicka
-
Kotlet, banan, papieros, marsz, mazurek…31.10.201831.10.2018Szanowni Państwo,
wobec natarczywej mody zastępowania biernika dopełniaczem, albo inaczej, odmiany rzeczowników nieżywotnych jak żywotnych, co popełnił już Stefan Żeromski piszą zapalił papierosa, mam pytanie dotyczące współczesnej poprawności: skomponował, wykonał, zagrał mazurek czy mazurka, marsz czy marsza, polonez czy poloneza? Podobnie jest z bananem: zjadłam (co?) banan czy (kogo? – o, zgrozo!) banana. Poproszę kotlet czy kotleta?
Z poważaniem
Janina Stadnicka
-
kupić (sobie) + CO + (CZYM)
28.11.202328.11.2023Czytając czasem recenzje na portalach książkowych obserwuję istną pandemię zwrotu: „książka mnie kupiła”, co ma znaczyć, że autorka/książka przekonała mnie do siebie. Bywa jeszcze lepiej, bo ktoś, chcąc powiedzieć to samo, pisze: „autorka mnie przekupiła”, a ktoś inny: „autor, kupił mnie swoim debiutem, mam wszystkie jego książki”. Mnie to bardzo razi. Czy permisywność naszych językoznawców daje szansę temu absurdalnemu zwrotowi na wejście do słowników? Byłoby to okropne moim zdaniem... Bardzo mnie ten zwrot razi, a znaleźć go można już niemal w co trzeciej recenzji.
Pozdrawiam
A. Cencora
-
Kupujemy jedną sztukę warzywa o nazwie por16.11.201816.11.2018Dzień dobry,
jak brzmi prawidłowe pytanie: Gdzie kupię por? czy Gdzie kupię pora? Jedni twierdzą, że pora należy odmienić przez biernik, drudzy, że przez dopełniacz. Jestem przekonany, że pytamy czego nie ma, czego szukamy. Proszę o uzasadnienie.
-
lok w dopełniaczu22.09.201122.09.2011Jak powinien brzmieć dopełniacz lp od rzeczownika „lok"? Słowniki nie dają na to pytanie zgodnej odpowiedzi. Czy oznacza to wariantywność końcówek? Można mówić tu o jakiejś tendencji?
-
„Mój Walor”
1.03.20231.03.2023Dzień dobry,
chciałem poprosić o wskazanie właściwej formy dopełniacza dla nazwy własnej (produkt bankowy) „Mój Walor”.
Wydaje się, że poprawnie powinno być „Mojego Waloru”, bo taka jest odmiana wyrazu walor traktowanego jako rzeczownik o rodzaju męskim, rzeczowym. Jednak prawda jest taka, że narzuca się wręcz odmiana pt. „Mojego Walora”, która byłaby odpowiednia, gdyby to był rzeczownik osobowy. Jak więc traktować nazwę własną jaka jest nazwa „Mój Walor”? :)
Z góry dziękuję za pomoc
-
nóż typu finka8.02.20128.02.2012Narzędzia medyczne nazywane są często eponimicznie np. cewnik Foleya. Spotyka się też nazwy, gdzie człon odimienny jest poprzedzony słowem typu, np. aplikator typu Fletcher(a). Czy poprawną jest forma aplikator typu Fletchera, czy – aplikator typu Fletcher (analogicznie do nóż typu finka)? Wydaje mi się, że poprawną jest forma z dopełniaczem, bo jest to narzędzie typu skonstruowanego przez Fletchera, a nie narzędzie przypominające Fletchera, osobę wszak, nie przedmiot.
-
odmiana nazw pierwiastków
25.05.200625.05.2006Na stronie http://www.ciop.pl/8461.html wypisano związki różnych pierwiastków, m.in. noblu i berkelu. Słowniki podają, że nobla. Co do Bk – różnie: berkela: https://sjp.pwn.pl/szukaj/berkel.html, berkelu: https://sjp.pwn.pl/so/berkel;4414106.html. Wszystkie pozostałe pierwiastki rodzaju męskiego mają w dopełniaczu -u (einsteinu, neptunu). Czy zatem noblu traktować jako błąd?
